Καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή

Γιατί χρειάζομαι τη θεραπεία;

Όπως σας έχει εξηγήσει ο αγγειοχειρουργός, διαπιστώθηκε ότι έχετε μεγάλη στένωση της καρωτίδας σας, δηλαδή της κύριας αρτηρίας που υπάρχει σε κάθε πλευρά του λαιμού και τροφοδοτεί με αίμα τον εγκέφαλο. Η χειρουργική διόρθωση του προβλήματος πιθανότατα συστήθηκε για ένα από τους παρακάτω λόγους:

1. Είτε είχατε προειδοποιητικά συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου, δηλαδή μικρο-εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο (Π.Ι.Ε.). Αυτό βρέθηκε ότι οφείλεται στη στένωση της καρωτίδας. Ο κίνδυνος είναι να πάθετε σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο στο μέλλον. Ο σκοπός της εγχείρησης είναι να σας προφυλάξει από το να πάθετε τέτοιο σοβαρό εγκεφαλικό
2. Είτε βρέθηκε τυχαία με τις εξετάσεις που κάνατε ότι έχετε πολύ μεγάλη στένωση της καρωτίδας σας. Αυτή η στένωση μπορεί να μην έχει προκαλέσει συμπτώματα ακόμη, όμως το πρώτο σύμπτωμά της μπορεί να είναι ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο. Παρά την απουσία συμπτωμάτων, λοιπόν, ο ιατρός σας εκτιμά ότι η εγχείρηση έχει θεραπευτική αξία προφυλάσσοντάς σας από ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο στο μέλλον.

Επιστροφή

Πριν από την εγχείρηση

Πριν από την εγχείρηση πρέπει να γίνουν ορισμένες εξετάσεις. Υπάρχουν δυο κατηγορίες εξετάσεων:

(α) Αυτές που θα εξακριβώσουν ότι έχετε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να γίνει η εγχείρηση. Εδώ περιλαμβάνονται το υπερηχογράφημα triplex των καρωτίδων, η ψηφιακή αγγειογραφία των καρωτίδων, η αξονική αγγειογραφία (CTA) και η μαγνητική αγγειογραφία (MRA) των καρωτίδων, καθώς και η αξονική τομογραφία (CT) και η μαγνητική τομογραφία (MRI) του εγκεφάλου.

(β) Μερικές άμεσες προεγχειρητικές εξετάσεις, περιλαμβανομένου και καρδιολογικού ελέγχου.

Επίσης, επειδή είναι απαραίτητο να υπάρχουν διαθέσιμες για σας 2 φιάλες αίμα πριν υποβληθείτε σε εγχείρηση καρωτίδας, θα πρέπει να επικοινωνήσετε εγκαίρως με το Τμήμα Αιμοδοσίας του νοσοκομείου που θα σας υποδειχτεί, ώστε να εξασφαλίσετε την απαραίτητη ποσότητα αίματος.

Ο αγγειοχειρουργός θα σας ζητήσει να έχετε διακόψει για μερικές ημέρες αν παίρνετε αντιπηκτικό φάρμακο (όπως το Sintrom), ενώ συνήθως δεν χρειάζεται να διακόψετε το αντιαιμοπεταλιακό φάρμακο, όπως Κλοπιδογρέλη (Iscover, Plavix) ή Ασπιρίνη.

Επιστροφή

Κάνοντας εισαγωγή στο νοσοκομείο

Όταν κάνετε την εισαγωγή θα είναι πολύ χρήσιμο να κρατάτε όλα σας τα φάρμακα. Θα καταγραφεί το ιστορικό σας και αργότερα θα περάσει ο αγγειοχειρουργός που θα σας χειρουργήσει και ο αναισθησιολόγος που θα σας κάνει την αναισθησία, οι οποίοι θα σας εξηγήσουν πράγματα σχετικά με την επέμβαση και με την άμεση μετεγχειρητική σας φροντίδα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Θα σας ζητηθεί να υπογράψετε ένα έντυπο ότι κατανοείτε γιατί θα υποβληθείτε στην εγχείρηση αυτή, ποιες είναι οι ενδεχόμενες επιπλοκές της και ότι συγκατατίθεστε να γίνει.

Επιστροφή

Η αναισθησία

Το πρώτο μέρος της επέμβασης είναι η χορήγηση αναισθησίας. Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή γίνεται συνήθως με γενική αναισθησία. Είναι εφικτό να γίνει και με τοπική-περιοχική αναισθησία, αλλά δε φαίνεται να πλεονεκτεί αυτή η μέθοδος αναισθησίας.

Αρχικά, στη φλέβα του χεριού σας όπου έχετε τον ορό θα γίνει ένεση του αναισθητικού και θα κοιμηθείτε σε λίγα δευτερόλεπτα. Κατόπιν, θα τοποθετηθεί ένας φλεβοκαθετήρας σε μια μεγαλύτερη φλέβα για να σας δίνονται όσα υγρά χρειάζονται στη διάρκεια της εγχείρησης και μετά απ’ αυτήν, και μια “αρτηριακή γραμμή” για συνεχή καταγραφή της αρτηριακής σας πίεσης. Επίσης, θα τοποθετηθεί ένας ουροκαθετήρας στην κύστη για να μπορούν να μετρούνται τα ούρα σας.

Επιστροφή

Η εγχείρηση

Θα γίνει μια τομή πλάγια στο λαιμό, συνήθως 8-10 cm σε μήκος. Αφού παρασκευαστεί η καρωτίδα αρτηρία, κλείνονται προσωρινά τα κλαδιά της, ανοίγεται η αρτηρία κατά μήκος και αφαιρείται προσεκτικά η πλάκα που τη στενεύει.

Κατόπιν, ράβεται ξανά με πολύ λεπτά ράμματα είτε άμεσα είτε με χρήση εμβαλώματος [patch] για να μην στενέψει ξανά. Το εμβάλωμα μπορεί να είναι πλαστικό υλικό (υπάρχει έτοιμο) ή να είναι ένα μικρό τμήμα από φλέβα ενός κάτω μέλους σας, το οποίο παίρνει ο χειρουργός με μια μικρή τομή στο δέρμα.

Το χειρουργικό τραύμα ράβεται είτε με ράμμα που αφαιρείται μετά από 5-7 ημέρες είτε με απορροφήσιμο ράμμα. Επίσης ενδέχεται να έχετε ένα λαστιχένιο σωληνάκι δίπλα στο τραύμα στο λαιμό, που θα μείνει 24-48 ώρες και έχει σκοπό να εμποδίσει τη δημιουργία αιματώματος.

Επιστροφή

Μετά την εγχείρηση

Μετά την επέμβαση, ενδέχεται αρχικά να μεταφερθείτε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ή στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας) για στενότερη παρακολούθηση, όπου θα παραμείνετε 24 ώρες περίπου. Θα είστε ξύπνιος, δε θα έχετε ιδιαίτερο πόνο και το απόγευμα θα μπορείτε να πιείτε νερό. Συχνά εμφανίζεται μικρό πρήξιμο στο λαιμό, αλλά περνάει σε 7-10 ημέρες. Η ουλή από την εγχείρηση σχεδόν δε θα φαίνεται μετά από μερικούς μήνες.

Επιστροφή

Πηγαίνοντας στο σπίτι

Οι περισσότεροι άνθρωποι μένουν στο νοσοκομείο 1-3 ημέρες μετά την καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή.

• Ο ιατρός θα σας συστήσει να κάνετε μικρές βόλτες και μετά να αναπαύεστε για βαθμιαία επάνοδο στη φυσιολογική δραστηριότητά σας
• Θα είστε σε θέση να οδηγήσετε όταν μπορείτε να φρενάρετε απότομα με ασφάλεια. Αυτό συνήθως θα γίνει μέσα σε λίγες εβδομάδες από την εγχείρηση
• Μπορείτε να κάνετε μπάνιο και να βρέξετε το χειρουργικό τραύμα 4-5 ημέρες μετά την εγχείρηση
• Αν εργάζεστε, θα μπορείτε να αρχίσετε εργασία σε 3-4 εβδομάδες
• Επίσης θα σας συστηθεί να παίρνετε Ασπιρίνη ή Κλοπιδογρέλη (Iscover, Plavix κττ), όπως πιθανότατα κάνατε και πριν από την εγχείρηση

Αν παρατηρήσετε μεγάλο πρήξιμο στο λαιμό, σοβαρό κεφαλόπονο ή διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας, επικοινωνήστε αμέσως με τον ιατρό.

Επιστροφή

Υπάρχουν επιπλοκές;

Κίνδυνοι υπάρχουν σε κάθε επεμβατική ιατρική πράξη, αλλά αυτοί ελαχιστοποιούνται όταν η εγχείρηση γίνεται από καλά εκπαιδευμένο αγγειοχειρουργό που εξειδικεύεται σε τέτοιες εγχειρήσεις. Αυτός θα συζητήσει μαζί σας τα οφέλη και τις δυνητικές επιπλοκές της εγχείρησης.

– Όπως σε κάθε μεγάλη εγχείρηση, υπάρχει ο κίνδυνος να συμβεί καρδιακή επιπλοκή, όπως έμφραγμα μυοκαρδίου. Αναπνευστικές λοιμώξεις μπορούν να συμβούν, ειδικά σε καπνιστές, και μπορεί να χρειαστείτε φυσικοθεραπεία ή αντιβιοτική αγωγή

– Ένας μικρός αριθμός ατόμων, συνήθως μεταξύ 1 και 3 στους 100, που υποβάλλονται σε καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή θα πάθουν εγκεφαλικό στη διάρκεια της εγχείρησης. Από την ιατρική ομάδα θα ληφθούν όλα τα μέτρα για να προληφθεί αυτό το ενδεχόμενο

– Άλλη δυνητική επιπλοκή είναι βλάβη νεύρου, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολία στην κατάποση ή στην κίνηση της γλώσσας ή με μούδιασμα στο πρόσωπο/ γλώσσα ή με βραχνάδα φωνής. Η βλάβη νεύρου συνήθως είναι προσωρινή

– Μερικές φορές το τραύμα στο λαιμό μπορεί να αιμορραγήσει ή να δημιουργηθεί πρήξιμο από συλλογή αίματος. Συνήθως το πρήξιμο υποχωρεί μόνο του, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί αντιμετώπιση στο χειρουργείο. Πολύ σπανιότερη επιπλοκή είναι το ψευδοανεύρυσμα, για το οποίο απαιτείται πάντοτε χειρουργική αντιμετώπιση

– Το τραύμα μπορεί να μολυνθεί και να χρειαστούν αντιβιοτικά. Οι σοβαρές λοιμώξεις όμως είναι σπάνιες

– Αρκετά σπάνια μπορεί μετά την εγχείρηση να εμφανιστεί κεφαλόπονος στην πλευρά της βλάβης, ενίοτε συνοδευόμενος από σπασμούς ή/και εστιακά νευρολογικά σημεία. Τα συμπτώματα αυτά σχετίζονται με τη δημιουργία του συνδρόμου εγκεφαλικής υπεραιμίας [cerebral hyperperfusion syndrome]. Πρόκειται για αύξηση της αιμάτωσης σ’ αυτή την πλευρά του εγκεφάλου, επειδή πριν την εγχείρηση η αιμάτωση ήταν πολύ μειωμένη. Είναι μια δυνητικά πολύ σοβαρή επιπλοκή που μπορεί να προκαλέσει σοβαρό εγκεφαλικό οίδημα και αιμορραγία

– Μια άλλη ασυνήθιστη επιπλοκή είναι η επαναστένωση, δηλαδή το να στενέψει σημαντικά ξανά η χειρουργημένη καρωτίδα, ειδικά σε ασθενείς που εξακολούθησαν να καπνίζουν. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί νέα επέμβαση

Όλες αυτές οι επιπλοκές είναι σπάνιες, αλλά τελικά κάποιοι θα τις πάθουν. Για τους περισσότερους ασθενείς ο συνολικός κίνδυνος είναι γύρω στο 2% – με άλλα λόγια οι 98 από τους 100 ασθενείς θα έχουν πλήρη αποκατάσταση μετά την εγχείρηση.

Αν ο κίνδυνος για μείζονα επιπλοκή είναι μεγαλύτερος από τον αναφερόμενο παραπάνω, συνήθως επειδή έχετε ήδη κάποιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα, ο αγγειοχειρουργός θα το συζητήσει μαζί σας. Ο αγγειοχειρουργός σας θα συστήσει να γίνει εγχείρηση μόνο αν πιστεύει ότι η απειλή εγκεφαλικού χωρίς εγχείρηση είναι σαφώς μεγαλύτερη από τον κίνδυνο που ενέχει η ίδια η εγχείρηση.

Επιστροφή

Πώς μπορώ να βοηθήσω τον εαυτό μου;

Μολονότι η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου αφαιρώντας την επικίνδυνη αθηροσκληρυντική πλάκα και έχει πολύ καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, δεν εξαλείφει την πιθανότητα να δημιουργηθεί αθηροσκληρυντική πλάκα ξανά σε επιρρεπή άτομα.

Για να αποσοβήσετε το ενδεχόμενο να προκληθεί μεγαλύτερη βλάβη στις αρτηρίες σας γενικά, θα πρέπει να:

• Διακόψετε εντελώς το κάπνισμα, αν καπνίζετε
• Αυξήστε τη σωματική σας δραστηριότητα, ειδικά την αερόβια, όπως είναι το περπάτημα
• Μειώστε το βάρος σας
• Καταναλώνετε τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε ζωικό λίπος
• Παίρνετε σωστά τη φαρμακευτική σας αγωγή

Επιστροφή